Uluslararası Şifreleme Standartları

Şifreleme Nedir?

Şifreleme (kriptografi), verilerin gizliliğini ve bütünlüğünü korumak için kullanılan bir bilgi güvenliği yöntemidir. Temel olarak, veriler okunamaz bir biçime (şifreli) dönüştürülür; sadece doğru anahtara sahip kullanıcılar tarafından geri çözülebilir (decryption).

Uluslararası Kuruluşlar ve Standartları Belirleme Süreci

Dünya genelinde şifreleme standartlarını belirleyen veya onaylayan bazı önemli kurumlar:

NIST (National Institute of Standards and Technology – ABD)
ISO (International Organization for Standardization)
IETF (Internet Engineering Task Force)
FIPS (Federal Information Processing Standards – ABD)
ENISA (Avrupa Birliği Bilgi Güvenliği Ajansı)
ITU-T (Uluslararası Telekomünikasyon Birliği – Standartlaşma Sektörü)

Bu kuruluşlar, hem kamu hem de özel sektör tarafından kullanılan kriptografik algoritmaların güvenliğini test eder, standartlaştırır ve belgeler.

Arka planda küresel siber operasyonları temsil eden dijital bir dünya haritası bulunan, takım elbiseli bir siber güvenlik analistinin bilgisayar başında çalıştığı illüstrasyon.

Yaygın ve Kabul Görmüş Şifreleme Standartları

🔸 1. AES (Advanced Encryption Standard)

Kuruluş: NIST (ABD)
Yıl: 2001
Özellik: Simetrik şifreleme algoritmasıdır.
Kullanım: Finans sistemleri, devlet kurumları, VPN, Wi-Fi güvenliği (WPA2) vb.
AES-128, AES-192, AES-256 gibi varyantları vardır.

🔸 2. RSA (Rivest–Shamir–Adleman)

Kuruluş: MIT’de geliştirilmiş, daha sonra NIST ve diğerleri tarafından onaylanmıştır.
Özellik: Asimetrik şifreleme algoritmasıdır (açık/özel anahtar).
Kullanım: Dijital imzalar, SSL/TLS, e-posta güvenliği.

🔸 3. SHA (Secure Hash Algorithms)

Kuruluş: NIST
Özellik: Veri bütünlüğü sağlamak için kullanılan hash algoritmalarıdır.
SHA-1 artık güvensiz kabul edilir; SHA-2 ve SHA-3 önerilir.

🔸 4. TLS (Transport Layer Security)

Kuruluş: IETF
Özellik: İnternet üzerinden güvenli veri aktarımı sağlar.
Kullanım: HTTPS, VPN, e-posta protokolleri.

🔸 5. ECC (Elliptic Curve Cryptography)

Kuruluş: NIST tarafından standartlaştırılmıştır.
Özellik: RSA’ya göre daha küçük anahtarlarla eşdeğer güvenlik sağlar.
Kullanım: Mobil cihazlar, IoT sistemleri, dijital imzalar.

Avrupa ve Uluslararası Düzeyde Diğer Standartlar

🔹 ISO/IEC 27001 – Bilgi Güvenliği Yönetimi

Kriptografi, bilgi güvenliği politikalarının içinde yer alır.

🔹 ENISA Rehberleri

Avrupa’da kriptografik anahtar yönetimi ve veri şifreleme stratejileri üzerine öneriler sunar.

🔹 FIPS 140-3 – Kriptografik Modül Onayı

Kriptografik sistemlerin güvenlik düzeyini belirleyen ABD hükümeti standardıdır.

Veri şifrelemesini, siber güvenliği ve güvenli bilgi erişimini simgeleyen ikili kodun üzerine yerleştirilmiş bir asma kilit ve anahtarın dijital çizimi.

Kendi Yorumum: Kriptografi Sadece Teknik Değil,

Stratejik Bir Unsur

Kriptografik standartların yalnızca teknik değil, aynı zamanda politik ve ekonomik bir araç olduğunu düşünüyorum. Örneğin, bazı ülkeler kendi milli şifreleme algoritmalarını geliştirme yönünde adımlar atıyor (ör. Çin – SM4, Rusya – GOST). Ancak dünya genelinde güvenlik ve birlikte çalışabilirlik için uluslararası kabul görmüş standartlar hala baskın durumda.

Ayrıca, post-kuantum kriptografi tartışmaları hız kazanmışken, mevcut standartların zamanla yerini kuantum dirençli algoritmalara bırakması kaçınılmaz görünüyor. Bu geçiş sürecinde, açık standartlara dayalı sistemlerin daha sürdürülebilir ve şeffaf olduğuna inanıyorum.

Kaynakça

NIST – https://www.nist.gov
ISO/IEC 27001 – https://www.iso.org
IETF TLS Standard – https://datatracker.ietf.org/wg/tls
ENISA Guidelines – https://www.enisa.europa.eu
FIPS 140-3 – https://csrc.nist.gov/publications/detail/fips/140/3/final